zigetvar kuşatması ne demek?

Zigetvar Kuşatması, 1566 yılında Zigetvar kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma ve Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferidir.

Sefer öncesi durum

Osmanlılar halihazırda 1555 ve 1556 yıllarında Zigetvar'ı kuşatmışlardı ancak bu iki sefer başarısız oldu.¹

Avusturya Arşidükü Maksimilyan kendisinden istenilen vergiyi İstanbul'a gönderip barış antlaşmasını yenilerken diğer taraftan Erdel beyi Sigusmund ile savaşmaktaydı. Osmanlı himayesindeki Erdel beyi Sigusmund'un Habsburg topraklarına girerek Zatmar ya da Çatmar'ı ele geçirmesi üzerine II. Maximilian (Kutsal Roma İmparatoru) Osmanlı'dan buranın geri verilmesini istemiştir. Fakat imparator cevabı beklemeden Erdel topraklarına saldırıp Tokay ve Serenç taraflarını ele geçirerek Osmanlı ile aralarındaki barış şartlarını ihlal etmesi üzerine Budin beylerbeyi Yahyapaşazade Arslan Paşa'nın Erdel beyine yardıma kalkması ve yeni sadrazam Sokullu Mehmet Paşa'nın da savaşa taraftar olması üzerine 1566 yılı Nisan ayı sonunda Avusturya'ya karşı savaş ilan edilmiştir. Bu sefer Kanuni Sultan Süleyman'ın ordusunun başında bizzat bulunduğu seferlerin on üçüncüsü ve sonuncusudur.²

Sefer hazırlıkları ve sefer

Padişah bizzat sefere çıkmadan iki ay önce, ikinci vezir Pertev Paşa, emrindeki Osmanlı askerleri ile destek için gelen Eflak, Boğdan ve Kırım kuvvetleriyle birleşerek Erdel taraflarındaki Göle'yi fetih ve Tokay ile Zatmar'ı geri almakla görevlendirildi. Bir müddet sonra padişahın komutasındaki ordu da Belgrad yoluyla Macaristan topraklarına geldi. Burada Eğri kalesinin fethedilmesi kararlaştırılıp askerler o tarafa sevkedildiği sırada Zigetvar beyi Zirinyi Mikloş tarafından Tırhala sancakbeyi ve oğlunun Şikloş'da şehit edildiği haberinin gelmesi üzerine ordu geri çevrilerek Zigetvar kalesi üzerine gidildi.³

Osmanlı ordusu 5 Ağustos 1566 tarihinde Zigetvar’ın önlerine vardı. Bu sırada şehir, bir kale ile eski ve yeni kentten oluşan üç parça halindeydi ve bunlar birbirine köprülerle bağlanmıştı. Kale yine etrafı surla çevrili bu iki şehrin kuzeyinde bulunuyordu. Etrafında su dolu hendekler vardı. Yaklaşık bir ay süren kuşatmada her iki taraf da ağır kayıplar verdi. Yoğun top ateşi ve hendeklerdeki suyun akıtılmasından sonra 13 Ağustos’ta eski şehir kısmı, 19 Ağustos’ta da yeni şehir bölümü alındı. Kalede ise direniş sürdü. Üç genel hücumun ardından 5 Eylül’de açılan bir lağıma yerleştirilen humbaranın ateşlenmesiyle kalenin altında savunmacıların sakladıkları barut mahzeni ateş aldı ve art arda patladı. Savunmanın çökmesi üzerine umutsuz duruma düşen Zrínyi yanındaki askerlerle kaleden yarma harekatına giriştiyse de yaralı halde esir düştü. Başı kesilip Gyór yakınlarında beklemekte olan Alman Kralı II. Maximilian’a gönderildi ⁴.

Kaleye yapılan hücumdan bir gün önce Kanuni Sultan Süleyman ölmüştür. Padişahın hayatını kaybetmesi, sadrazam tarafından bu durumun tehlikeli olacağı düşünülerek gizli tutulmuştur.⁵ Kalenin fethinden de sonra padişahın ölüm haberi oğlu II. Selim Belgrad'a gelene kadar gizli tutulmuştur.⁶

Kaynakça

Galeri

Dosya:Szigetvár a 16. században.jpg|Osmanlı Kuşatması Altında Zigetvar Kalesi Dosya:Park of Hungarian Turkish Friendship Szigetvár 2.jpg|Zigetvar Macar-Türk Dostluk Parkı'nda I. Süleyman ile Nikola Šubić Zrinski anısına dikilen abide Dosya:Szigetvár - Castle.jpg|Günümüzde Zigetvar kalesi |Zigetvar Kuşatması ve iç kalenin zaptını gösteren bir minyatür |Kanuni'nin seferdeki otağını gösteren minyatür

Orijinal kaynak: zigetvar kuşatması. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩

2. Osmanlı Tarihi, II. Cilt, 10. baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2011, Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı ↩

3. ↩

4. İslam Ansiklopedisi (2009), cilt 37, s. 157 ↩

5. ↩
6. ↩

Kategoriler